auzoka / Artika / Azkue (burdinola)
Azkue (burdinola)
Kokapena: Artika; X. mapa (A-3)
Oharrak: XVI. mendetik XVIII.era dago dokumentatuta, lehenago errota legez eta gero, antza, burdinola bihurtua. Artika auzoan zenbait burdinola egon ziren: bat, burdinola nagusia deitzen zirenetakoa, Zelaia eta beste bat, burdinola txikietakoa, Azkue izeneko hauxe [1057]. Dokumentazioan beste bi ere aipatzen dira: bata «ferreria germada» deitua eta bestea Barruti izenekoa. Izan daiteke azken bi hauek burdinola bera izatea, Tribizkoerrotaren atzealdean kokatua (Ik. Olazarre).
XVII. mendean, jabe batenak izan ziren Zelaia eta Azkue burdinolak, baita Zelaia errota (gaurko Landa) ere: Juan Martinez Belendizkoarena, lehenago, Fernando Auleztiakoarena geroago; XVIII. mendean, Jose Bentura Mendozakoa agertzen da euren jabe.
Ustez, Azkue burdinola hau, gaur Frantzune dagoen tokian egon zen. Bere kokapenerako erabili den datua 1876koa da: «Molino denominado Azcua en el termino de Landachubarrena, barrio Arronategui, nº 42» esaten du agiriak [1058]. Bertan agertzen diren jabeak, gero Frantzuneko errota eraiki zutenak dira. Bestalde, Landatxu, Frantzuerrekaren goialdean dago Tribizko aldetik; Landatxubarrena, hortaz, Frantzune dagoen lekua dela uler daiteke. Azkenik, 1860ko nomenklatorrean, 42. zenbakia Nafarrolabeko baserriak dauka, inguru honetatik oso hurbil.
Idatzizkoa:
1578 | Azque, molino de | VEKA R.R. Ejec. C2497 18 |
1597 | Azque, molino de | BFA. K. 648/25 10 |
1597 | Ascue, molino de | BFA. K. 648/25 2 |
1597 | Asque, molino de | BFA. K. 648/25 1 |
1622 | Osque, ferrería menor de | BIBL SFTB |
1629 | Asquicua, molino de | BIBL RC.Bus 120 |
1646 | Ascue, ferrería de | VEKA S.V. L1528/3 3-244 |
1699 | Azcue, ferrería menor de | BFA. Bust 209/26 92 |
1733 | Azque, ferrería de | BUA 1161/6. Cancel. por la villa 80 |
1753 | Ascue, ferrería menor de | VEKA S.V. C1086 1 |
1758 | Asque, herrería menor de | BFA. Bust 55/3 |
1764 | Asque, molino | BAHP.N.EFA 3415 403b |
1765 | Axcue, molino | BAHP.N.AMA 2848 urri15 |
1775-1831 | Ascue, sitio de ferrería | BUA 915. Hipotecas. 1775 62 |
1775-1831 | Asque, molino de | BUA 915. Hipotecas. 1775 85b |
1777 | Azcue, ferrería menor de | BFA. Bust 209/26 |
1798 | Ascue, ferrería menor | VEKA S.V. L1657/6 mar-73 |
1798 | Ascueta, ferrería menor | VEKA S.V. L1657/6 mar-73 |
1876 | Azcua, molino llamado | GJE fk:123 L3;33 |
__________
[1057] 1699. BFA. Bust. 209/26; 92.
[1058] GJE. fk:123; L3;33.